هنر در منظر: نشانه گذاری بر سنگ و ماسه، نوشته رابرت سی مورگان

یک مجسمه ساز ایرانی هنرش را به رودخانه ها، سواحل و بوستانها می آورد
معماری منظر: مجله انجمن معماری منظر امریکا، ماه جون 2008
كار احمد نادعليان معرف آمیزه ای از هنر غارهاي ديرينه سنگي و ايران باستان است. او مستقيما بر روی زمين و بیشتر بر شن و سنگ هاي سواحل يا بركه هاي كم عمق رودخانه ها، آبگيرها و جويبارها، كار مي كند.

وي را اغلب مي توان نزديك رودخانه هزار در روستاي پلور، تقريبا 65 كيلومتري شمال تهران دید كه با يك كلاه حصيري لبه پهن، در حال كندن نقوش ماهي، دست و پاي انساني، الهه هاي رودخانه و حيوانات، بر سنگ هايی است که در آب قرار دارند. از سال های 2001-2000، نادعليان  مجموعه کار “رودخانه هزار” را شروع كرد كه تعداد بيشماري از حيوانات، ماهي و علائم انساني در بستر رودخانه پديد آمدند. از این اين مجموعه میتوان استباط کرد که تمثیلی مربوط به گذشته هستند و ممکن است قرنها قبل انجام شده باشند، اما در حقیقت در دوره پسا مدرن حجاري شده اند.
نادعليان در كنار دريافت مدركي از دانشگاه تهران در دهه 80، به دانشگاه مرکزی انگلستان رفت که دكترا اخذ کند.
او مهارت خوبي در بكار گيري زبان كامپيوتري دارد و معتقد است كه موثرترين و كارآمدترين راه انتقال پيام اثرش به عنوان هنرمند از طريق نمايش ديجيتالي، اينترنت و وب سايت هاي متعدداش – www.riverart.net  www.nadalian.com – مي باشد است.
هنرمند فرانسوی ايو كلاين احساس مي كرد كه هنر جائي ميان دنياي باستان و آينده است. بيان مشابهي را مي توان در مورد نادعليان بكار برد با لحاظ این نکته که، شکلهای وي به سان تصویر  فرهنگ پیشا زبان هستند، و در واقع، نشانه های حقیقی هستند که چیزی در باره زمانه حاضر ما را دوباره بازگو می کنند.
عنوان يكي از كارهاي او «رودخانه هنوز ماهي دارد» است به اين معناست كه بر خلاف اعصار ديرينه سنگي، خطر آلودگي، رودخانه هاي جهان  را به گونه اي تغيير مي دهد و به صورتی که  تهديدي براي تمامي گونه هاي موجود زنده در زمين بشمار ميروند.
مي توان عنوان كرد كه كارگاه حقيقي نادعليان تمامي رودخانه هاي جهان هستند. او به طور خستگي ناپذيري از يك مكان به جايگاه ديگري سفر مي كند و اثرات انسانی را بر صخره های بستر رودخانه ها، اقيانوس ها و بركه ها، حجاري مي كند. نادعليان در آسيا، آفريقا، استراليا، اروپا، بریتانیای کبیر، روسيه، اسكانديناوي، ازبكستان و رودخانه هاي جنگل هاي آمريكاي جنوبي بوده است.
به ياد دارم در ماه آگوست 2003 در ونيز، وي سپيده مان از خواب بيدار مي شد، كوله پشتي خودش را كه پر از ابزارهاي حجاري بود بر مي داشت و كلاه حصيري هميشگي اش را به سر مي گذاشت و به شاه نشين مخفي اش، در انتهاي جزیره ليدو مي رفت. او صبح زود از هتل بيرون مي رفت زيرا در اين موقع سطح جزر آب پايين است و امكان حجاري روي سنگ هاي بود  که امواج با بالا آمدن آب آنها را میپوشانید. نادعليان علاوه بر کنده نگاری صخره ها- حجاریهای بسیاری بر سنگهای کوچک تخت انجام داده و در مکانهای بياباني پنهان كرده است.  نادعلیان همچنین ماهي هايي بر روي استوانه هاي سنگی حك کرده و سپس با استفاده از يك ميله دراز قره قره وار روي سطح شني خيس قلتانیده است. نتيجه آن، ماهي هاي بيشماري بوده كه ساحل دريا را زینت دادند. در نهايت، البته؛ بالا آمدن آب اين ها را نیز محو مینماید.
بدنبال دعوتي به ايالات متحده در بهار 2007، نادعلیان بيشتر اوقات هفته اش را در نيويورك، بجاي ديدن نگارخانه ها و موزه ها مشغول حجاري سنگ هاي پارك مرکزی بود. بخشی از مفهوم، به گونه ای بوده که نقش هایش خیلی آشکار نباشند.
آثار او با صداي بلند فرياد نمي زنند. بالعكس ماهي ها و نشانه هاي حيواني او تقريبا پنهان اند و اغلب مشكل مي توان پيدايشان كرد.
نكته كلي آثار، روی آوردن به نشانه هایی از ميراث ايراني خودش، و به گونه ای کنده نگاری شوند که ما امروزه آن محیط طبیعی مینامیم.
اين هنرمند اميد دارد كه مردم آنها را كشف خواهند كرد و در اين فرآيند، به دلالت هاي مفاهيم فرهنگي و محيطي اين آثار پی خواهند برد.
اثر نادعليان، حداقل در تركيب واژگان غربي به نوعي تركيبي از  هنر خاک و فرآيند است.  با اینوجود او همچنين بواسطه ارجاء ما به حوزه ای که زبان وجود نداشتن فقط نشانه ها بودند، در بستر پست مدرنيسم قرار میگیرد. در حوزه زمانی که ابنیه شهری و هنر عمومی در میادین شهری وجود نداشت.
تنها زميني وجود داشت  كه ما نيز روي آن قدم مي گذاريم و رضايت خاطري از آن چه كه هر روز مي بايست انجام مي گرفت.

See also: Sculpture Magazine (Vol. 27, No. 2) March 2008

در سال  2003  نمایشگاهی با عنوان اوپن 2003  در جزیره لیدو  ایتالیا برگزار شد.  رابرت مورگان که کوریتور یا انتخابگر هنرمندان شرکت کننده بود از من دعوت کرد تا در این نمایشگاه شرکت کنم. علاوه بر نمایش ویدئویی و فیلمی که دوست عزیزم مجتبی میر تهماسب در ارتباط با کارهایم ساخته بود، پیش بینی شده بود که در مدت زمان یک ماه صخره های جزیره لیدو را حجاری کنم.  رابرت سی مورگان در آنجا با چگونگی آثارم بیشتر آشنا شد.
در روز معرفی آثار رابرت سی مورگان ضمن نمايش اسلايد و معرفي آثارم  گفت “كارهاي نادعليان توازني و رابطه اي بين کهن ترين اسطوره هاي جهاني و جديدترين رسانه ها و فن آوريها را نشان ميدهند”.
پس از مدتها رابرت سی مورگان به من نوشت که یکی از نویسنده های متخصص هنر زمینی شما را به من معرفی کرده است. این در حالی بود که من از قبل شما را میشناسم و در کلاسهای درسم کار های شما را به دانشجویانم نشان میدهم.

Robert C. Morgan to Nadalian 2006

در سال 2006  رابرت مورگان طی نامه الکترونیکی به احمد نادعلیان نوشت:
“من بسیار تحت تاثیر مفهوم آثار شما قرار گرفتم. نشانه هایی که در صبحگاه بر صخرهای ساحل دریا خجاری میشوند و در طول روز پنهان میشوند.  آثار شما فرا مثخوانند پرسشهای بسیاری در باره زمان، تاریخ، زبان، معنا و مجسمه سازی”
“من احترام بسیاری برای آنچه که شما انجام میدهید قائل هستم و همانطور که پیش از این در سال 2003 در ارتباط با کار شما متذکز شدم، فکر کار کردن با نشانه های بدوی یا نشانه های ریشه ای آئینی که متضمن معانی جهانی  هستند در این صحنه مخدوش کنونی بسیار مهم است، و وجه حیاتی هنر امروز است.”

Professor Robert C. Morgan Ph.D.

Sun, 2 Apr 2006

رابرت سی مورگان امریکائی محقق و استاد تاریخ هنر با بسیاری از دانشگاه ها و کالج های امریکایی از جمله دانشگاه کلمبیا و هنرهای بصری نیویورک همکاری دارد. از سال 1978 که وی رساله دکترایش را در دانشگاه نیویویک به اتمام زسانید، بیش از هزار مقاله به قلم وی در بیش از پنجاه مجله هنری نوشته شده است.   وی موئلف  کتابهای متعتددی در حوزه هنر مدرن، پست مدرن و معاصر میباشد. از جمله کتابهای وی هنر رسانه های جدید،  هنر مفهومی: یک چشمنداز امریکایی، یک اسطوره شناسی هنر مفهومی امریکا، زمان فضا و حافظه،   یک نشان زیبایی، فراسوی فرمالیزم،  مابین مدرنیزم و هنر مفهومی، پایان هنر دنیا،    … میباشد.

سایت رابرت مورگان

http://www.kazmaslanka.com/morgan/morgan.html

 

در سال 2007 زمانیکه در نیویورک بودم  رابرت سی مورگان مرا به خانه خودش دعوت کرد.  او برای من ماهی خریده بود و آشپزی میکرد.  او به من گفت : شما ماهی های زیادی حجاری کردید. شما به ماهی نیاز دارید.

فهرست